Wanneer je je enkel flink verzwikt, ga je waarschijnlijk naar je huisarts toe. Om het toch even te laten controleren. Hetzelfde geldt wanneer je al een tijdje last hebt van buikpijn. Bij lichamelijke klachten zien we de huisarts als eerste aanspreekpunt. Maar hoe zit dat als je psychisch in de knoop zit? Veel mensen voelen dan toch meer een drempel. Maar ook bij psychische klachten is je huisarts bezoeken een goede stap. Hoe ga je het gesprek aan? We spreken praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ) Brigit van de Vrande hierover.
Rol van de assistente
Een bezoek aan de huisarts begint eigenlijk altijd met een telefoontje naar de praktijk. Daar krijg je een huisartsassistente te spreken. “Assistentes zijn vaak goed op de hoogte van de situatie van allerlei patiënten. Veel patiënten spreken de assistente net zo vaak, of zelfs vaker dan de huisarts”, aldus Brigit.
Plan een dubbel consult in als je zover bent dat je jouw psychische klachten wil bespreken met de huisarts. “Vraag de assistente om een dubbele afspraak. Dat zijn dan twee keer tien minuten, zodat je rustig je verhaal kan doen bij de huisarts.” Het helpt als je weet dat de huisarts echt voldoende tijd heeft om naar je verhaal te luisteren. Veel mensen blijven jarenlang bij dezelfde huisarts, waardoor de huisarts ze goed leert kennen.
Praktijkondersteuner GGZ (POH-GGZ): expert op psychisch vlak
Omdat huisartsen het druk hebben, worden ze ondersteund door deskundig personeel. Op psychisch gebied is dat meestal een praktijkondersteuner GGZ. Dit is een zorgprofessional met een vakopleiding in de richting van psychische zorg, bijvoorbeeld psychologie. Dit diploma wordt aangevuld met een specialistische opleiding tot praktijkondersteuner GGZ. Door bijscholing en intervisie blijven praktijkondersteuners op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in de zorg en ontwikkelen ze hun eigen vaardigheden.
Een POH-GGZ werkt niet met diagnoses, maar richt zich vooral op de klachten of problemen waar je mee komt. Samen met jou bekijkt de POH-GGZ wat jou daarbij kan helpen. De zorg die zij leveren valt onder de huisartsenzorg en wordt dus vergoed vanuit de basisverzekering.
Praktijkondersteuners GGZ werken vooral oplossingsgericht en zo kortdurend als passend is. De POH-GGZ heeft per sessie meer tijd voor je dan een huisarts: vaak 30 tot 45 minuten. Je kan op advies van je huisarts bij de POH-GGZ terecht komen, maar je kunt er ook zelf naar vragen bij de assistente of de huisarts.
Aan het eind van een behandeling
Soms worden mensen na behandeling bij een psycholoog, terugverwezen naar de POH-GGZ. “Praktijkondersteuners zien sommige patiënten dan nog een tijdje, om ze te helpen het geleerde vast te houden nadat hun behandeling is afgerond. Soms zien patiënten dat als stapje terug: ze gaan van een behandelaar die ze misschien al jaren goed kennen, weer naar de huisartsenpraktijk waar ze ooit aan de bel trokken. Ze vragen zich dan af of de praktijkondersteuner ze wel goed genoeg kan ondersteunen.”
Deze drempel kan je zo laag mogelijk maken door hem te bespreken. “In het gesprek met de POH-GGZ kun je aangeven wat voor jou belangrijk is en afstemmen hoe jullie de gesprekken zullen inzetten. Als je ergens tegenop ziet, is het goed om dat te bespreken en te kijken of er manieren zijn om het makkelijker te maken.” Je kunt je huidige behandelaar daarbij om hulp vragen. Bespreek met je behandelaar wanneer je het eerste gesprek met de POH-GGZ wilt voeren. “Je kunt dan met behulp van je behandelaar bespreken wat er nog nodig is”, aldus Brigit. Of laat je behandelaar uitgebreid op papier zetten wat belangrijk is om jou goed verder te begeleiden. Zo is de kans op een soepele overgang het grootst.
Bedenk wel dat praktijkondersteuners vaak wat wachttijd hebben. In de afbouwende fase na een behandeling zul je niet meer elke week of twee weken een gesprek hebben. “Het is realistischer dat je in de afbouwfase 8 tot 10 afspraken hebt, verspreid over een jaar.” Zo kan je langzaam wennen aan een leven met minder intensieve zorg.
Andere opties bij psychische klachten
Wanneer je helemaal niets met je huisarts of praktijkondersteuner GGZ wilt bespreken, kun je altijd zelf op zoek gaan naar een psycholoog, alternatief therapeut of coach. Er is steeds meer hulp online beschikbaar en er zijn veel mogelijkheden als je een zelfhulpgroep zoekt.
Zonder verwijsbrief wordt de meeste psychische zorg niet of maar deels vergoed door de (aanvullende) zorgverzekering. Voor een verwijsbrief heeft de huisarts toch wat informatie van je nodig. Maar het belangrijkste is dat je een stap naar hulp zet, welke stap dat ook is. Want je hoeft het niet alleen op te lossen.
