Wij mensen vinden de hele dag door van alles van elkaar. Al proberen we dat te verbergen. Maar een schuine blik, een zucht of een vragende opmerking verraadt onze echte mening. Hoe ga je ermee om wanneer mensen steken onder water geven? Of erger: een mening verpakken in een vraag?
Iets anders bedoelen dan je zegt
Het is meestal voelbaar wanneer iemand iets anders zegt dan hij eigenlijk bedoelt. Er hangt op dat moment ‘iets’ in de lucht. Het is heel lastig als je dat ‘iets’ wel voelt, maar het niet kan bespreken. Of durft te bespreken. Zelfs via WhatsApp of e-mail is zo’n onderhuidse spanning merkbaar. De ander gebruikt ineens geen emoji’s meer of eindigt zinnen met een punt. Online ontstaat miscommunicatie en ergernis nog sneller.
Oordelende vragen
Enkele voorbeelden van vragen met een oordeel erin verstopt:
“Is dat echt nodig?”
Een opmerking die je krijgt wanneer je een derde koekje pakt. De ander vindt het blijkbaar niet nodig.
“Zijn er onderhand kinderen op komst?”
Een vraag die weleens gesteld wordt als je ’te lang’ kinderloos samen bent met je partner.
“Je moet het allemaal zelf weten, maar …” of “Ik zou het zo niet doen, maar wie ben ik?”
In de laatste twee voorbeelden is de mogelijke mening van de ander te voelen, maar niet echt bespreekbaar. De ander heeft zich daar al met verzachtende woorden ingedekt.
Bij de ontvangende partij kan het zorgen voor een onzeker gevoel. Of twijfels: misschien heeft de ander gelijk en doe ik inderdaad iets geks.
We zijn allemaal bang om veroordeeld te worden. En willen niets liever dan geaccepteerd worden door de mensen om ons heen. Tegelijkertijd willen we ons eigen individu zijn met eigen meningen. Die belangen zitten elkaar soms in de weg.
De manier waarop iets gezegd wordt
Communicatie is veel meer dan de woorden die je gebruikt. Het gaat er ook om hoe je iets zegt. Het volume van je stem en je intonatie zijn bepalend. Je gezichtsuitdrukking zegt ook meer dan 1000 woorden. En natuurlijk maakt het uit of je vervelende collega zo’n brutale vraag stelt, of je beste vriendin. Hoe graag we het ook willen, we kunnen communicatie niet echt objectief bekijken. We bekijken elkaar namelijk altijd door een gekleurde bril. Die bril is gekleurd door onze mening over de ander.
Bespreekbaar maken
Ellen Renders, trainer bij GGzE, geeft wat tips hoe je hier mee om kunt gaan: “Wanneer je vragen krijgt waarin eigenlijk een soort mening verpakt wordt, dan kun je simpelweg vriendelijk herhalen wat je de ander hoort zeggen.”
Bijvoorbeeld:
“Zijn er nog steeds geen kinderen?”
Jij: “Bedoel je dat je vindt dat ik kinderen zou moeten hebben?”
Of “Moet je vriendin X niet ook uitnodigen?”
Jij “Bedoel je dat je vindt dat ik X uit moet nodigen?”
Of “Zou je dat nou wel doen?”
Jij: “Bedoel je dat je vindt dat ik dat niet moet doen?”
Even checken…
Kortom, je checkt wat je hoort even bij de ander. Ellen: “Je denkt een mening te horen, op zich is dat al een invulling. Door het te herhalen en te vragen of dit is wat de ander bedoelt, houd je de ander een spiegel voor. Maar je komt er ook achter of het inderdaad om een mening gaat of dat er wat anders bedoeld wordt.”
Probeer het maar eens uit om die voelbare spanning of oordelen te benoemen. Dit kan je communicatie een stuk helderder maken, ook online.
Als het overduidelijk is dat de ander je veroordeelt en je wordt gekwetst, dan kan je dat het best meteen benoemen. Vertel dat je de boodschap en de manier waarop die gebracht wordt vervelend vindt.
